Historia filosóficamente falando

Propoño un plantexamento da historia dende unha perspectiva filosófica.
A que vos soa a palabra historia? Con qué o relacionades? Cáles son os primeiros pensamentos que seguen á esa palabra?

Confeso que a min, particularmente a historia gústame, pero cos termos cos que eu a relaciono, non son para nada bos: rancia, aburrida, costosa, memorización, complicada, inexplicable, irrevocable, inevitable, repetida, fechas, guerras, lonxana, inimaxinable, imperceptible, inabarcable, inconclusa, manipulada... E un sin fin de sentimentos que vosoutros supoño que tamén tedes, e máis, cando Manolo anunciou a temática destes traballos non estaba para nada motivada, buscaba en google, tódolos temas que me ofrecía considerábaos máis que tópicos, aburridos, xa coñecidos, traballados, investigados... Polo tanto decidín mostrar que é para min a historia.

Creo que estamos nun punto bastante importante, ou polo menos decisivo na historia máis cotemporánea: o capitalismo sostense penosamente, as críticas caen sobre él tanto politicamente, como sociolóxicamente ou económicamente, xa que un sistema cando se instaura, acaba abarcando eses tres campos; estamos na transición, de non sei moi ben qué, a crise? Case nin me acordo de como comezou, sei que España pasou a estar na boca de tódalas noticias internacionais, cuestiono día a día o que vai ser de nós, mentres tanto, no meu día a día, estudo economía e historia como unhas asignaturas de clase, e non como uns saberes aplicables ao presente máis real, a esta situación, ás veces, sí que podo recoñecer os procesos que se dan antes de unha guerra, o de un cambio de goberno brusco que acabará sometendo á poboación á súa propia cruz, ben sexa elixindo ese cambio democráticamente ou pola forza como unha comparación, como unha serie de pasos premonitorios do que acontecerá.
Este discurso, non pode ocultar unha preocupación latente en min, e case un enfado, quixera ter a posibilidade de ter unha mirada restrospectiva sobre o presente, pero é imposible; tamén oxalá puidera ser capaz de recoñecer o que nos está pasando, creo que me entendedes; en moitas ocasións no momento de estudar historia parece que a xente de esa época era tonta, que non se estaban dando conta da importancia do que lles acontecía, que non espertaban, punto a donde quero eu chegar, nós... temos que espertar? Temos que espertar de algo do que non nos estamos a dar conta?
Medo, deberíades sentilo, sé que son algo tráxica, pero non podo evitar cuestionarme se vai haber un cambio tarde o temprano nas nosas vidas, na maior parte da pobación que somos esa clase media, de como serán as cousas en 40, 50 anos, nons digo máis, avanzamos, moitísimo, a unha velocidade de vértigo, pero quen nos di, que este rápido avance, virá seguido dun obrigado retroceso? Dun necesario paso atrás?
Creo que todos ou case todos podemos gozar dunha vida acomodada, e sobreacomodada, e eu pregúntome, que será dentro de uns anos, a miña vida cotiá, tanto persoalmente (que tamén considero historia) , é dicir, os modos de vida, os nosos modos de vida, rapaces de 17 anos, cómo cambiarán?
Qué papel tendrán na historia, xa que dende logo, iso también cambia, os nosos pais e avós, nin por asomo tiñan a nosa vida, non se se mellor ou peor, non entrarei en xuízos.

Ofrézovos agora una exemplo da miña rutina, non ten ningún valor, agora, pero imaxinade dentro de 100 anos, este vídeo, o día a día de millóns de adolescentes, isto é historia:

O noso presente é historia, a nosa realidade será historia: os nosos grupos, os nosos gustos, os nosos costumes, estarán a ser estudados dentro de uns anos, nun libro.

Unha irónica e equívoca mirada

Ano 1975, acaba a dictadura, pero non o franquismo. ¿Por qué o penso? É sinxelo e curioso ao mesmo tempo.

Eu vivo en Covas dende que nacín, e creo que ao ser un pobo pequeno, é fácil coñecer todos os seus segredos, ben sexa polos meus antepasados como por exemplo os avós, eses que non lles fai falta ir á wikipedia para saber cada detalle do que aconteceu na vila, xa quixeran as enciclopedias virtuais transmitir o que transmiten eles; ou ben sexa por noticias, ou simplememte por observar os restos que aínda quedan, anacos de historia viva, presente.

Gústame traballar sobre temas cercanos a min ou a vós, porque creo que teñen máis interese que se conto cousas sobre Ourense ou Lugo.

O tema que escollín esta vez, ten que ver cos meus recordos (bos case sempre) e cos paseos familiares que solía dar ata o faro de Covas, no cabo Prior, ou mellor dito, "ás baterías", así era como chamábamos a ese paseo. Encantábame porque a paisaxe era preciosa, o mar batía forte e as chorimas resaltaban entre o frío inverno. Pouco a pouco as casas iban desaparecendo, e a estrada facíase máis tortuosa. Unha vez que chegábamos ao faro, eu corría hacia as construccións abandoadas que había alí, dábanme entre medo, respeto e ao mesmo tempo diversión, imaxinando que antes alí vivía xente, pero que xente?.. Non me cabía na cabeza quen se podía ir aló, a un sitio tan apartado do mundo.

Outro recordo tamén bo, era cando iba a casa dos meus outros avós, en Meirás. No camiño recordo un campo onde había uns rapaces facendo exercicio, era un campo extensísimo, despexado, sen ningunha árbore nin impedimento, salvo unhas casas que se vían ao lonxe de onde saían ese rapaces.

O miña seguinte lembranza de "ese campo extensísimo cheo de rapaces facendo exercicio" e que era simplemente un "campo extensísimo", quedando todo abandoado e mal coidado, desolado e triste, xa non me gustaba.

Estaba cansada de oír á miña avoa dicir que antes en Covas había dúas misas unha no cuartelillo, para os homes; e outra na igrexa para o resto da xente. Nunca preguntei que era o cuartelillo e por qué só iban os homes, non me replantei que era extraño. Outra das cousas que saían da boca da miña avoa e que antes había máis coches, máis tráfico: coches, camións, todoterreos, cheos de homes hacia as baterías...

Iso era o que escoitaba, vía, percibía e experimentaba de pequena, cos restos da memoria de persoas, con construccións e percepcións da miña propia e polos restos que quedaron do que foi todo aquilo no meu pobo.

Por iso digo que no ano 1975 acaba a dictadura pero non o franquismo. O franquismo está, aínda repousa en nós, e incluso en min, 30 anos despois deixa os seus posos, seguirá estando se uns nenos que vaían de paseo ás baterías, se imaxinen as persoas que vivían aí e o por qué, seguirá ata que os grafitteiros teñan ruinas onde pintar, seguirá estando sempre e cando eu poida sacar estas imaxes.

Este traballo para min ten unha dobre cara, é dicir, agora creo saber que é o franquismo, de pequena, esa nena que xogaba nos restos militares non tiña nin idea de que era eso do franquismo e do servizo militar que continuou ata o 2002, de ahí os recordos dos "rapaces que facían exercicio", polo tanto é un pouco subxetivo, e chocante; dun modo crítico direi que se deberían tirar os restos inútiles e inútilmente conservados; pola contra direi en recordo da nena que fun, que eses restos deben conservarse, polas miñas lembranzas.

A primeira parte do vídeo, son as mostras do franquismo aínda vivo, a segunda parte pola contra, é unha crítica hacia ese anos tan militarizados, facilítovos a letra:

Todas las mañanas cuando suena la corneta 
me toca levantarme y coger una escopeta, 
escúchame recluta esto no es una escopeta 
es un fusil de asalto y ya me tienes mas que harto. 

Soldadito español olvídate de tu misión y no sufras cara el sol, grita insumisión! 
Dejaste en tu pueblo a unos buenos colegas, 
dejaste a tu vieja y a tu compañera, 
todo esto para terminar entre hipocresía 

y contando tonterías. 

Cuando vayas por el campo no pises las amapolas 

que están regadas con sangre de la infantería española, 

Un edificio cóntanos a historia

A historia do modo en que se ve habitualmente, paréceme aburrido e pouco orixinal, é dicir, os historiadores ou quenes queiran que sexan os encargados de vender iso, son pouco orixinais. Hai mil e un modos de percibir épocas pasadas hoxe en día, moito máis atractivas e peculiares que un libro de texto, que unha revista, que un documental, que é a nosa porpia percepción, e que ás veces descoñecemos polo noso propio interés. POr exmplo podemos estar a estudar encerrados na biblioteca durante toda a tarde a Franco ou a transición, e sen embargo a uns poucos metros, no mundo real, temos a proba palpable e demostrable da estatua de Franco, fruto dese réxime, coa súa posterior (e tardía) remodelación.
Encantaríame ter a posibilidade de poñer unha cámara nun edificio, e ir vendo ao longo dos anos como foi cambiando todo, de cántos acontecementos de maior ou menor importancia foi testigo ese edificio.
Imaxinade a posibilidade de ver o cambio da poboación dependendo da etapa histórica, cambios sociolóxicos, os seus cotumes... Por non dicir xa, poder reconstruir feitos pasados de importancia, que tiveron lugar en prazas, en sitios emblemáticos, en edificios, tomados polas xentes, en rebelións, en manifestacións...
Como para min, o ideal é explicar todo dende a maior proximidade posible, unha vez máis escollo de exemplo a Ferrol, neste caso a plaza de España e en concreto un edificio de moitos que a compón e rodea, entre bancos, cafeterías, hoteis e biblioteca, que permanecen impasibles e inamovibles ante a nosa mirada; trátase do archicoñecido edificio Hollywood, que foi residencia militar, e agora tamén ligado a esa materia, xa que esta cidade está inundada de restos deste tipo, dende Carlos III, ata Franco.
Pois ben, pola súa localización, libre de todo entorpedemento, resalta, illada en medio da praza de España, e pola súa arquitectura grandiosa e colosal, sempre me chamou a atención, por iso o elixín como testigo ideal dos sucesos.
Empezaré explicando como era antes de plantear un proyecto urbanístico ya que era un campo que lo rodeaba las casas del barrio de Recimil, constaba de unas "puertas" hacia la parte actual del centro, y hacia la otra parte, la carretera de Castilla ya eran las afueras.
Pouco a pouco comezaríase a súa construcción no ano 1938, pero debido aos problemas económicos ocasionados pola guerra se pospondrían as obras ata o ano 1940.

Campos de Recimil antes de la construcción de casas

Proceso de construcción de viviendas de Recimil

Obras en la plaza en el año 1938

Obras aplazadas hasta el año 1940

 En el año 1954 tiene lugar la construcción del edificio que había escogido para contar la historia más reciente, la que nos compete, el edificio Hollywood, como residencia de militares y altos oficiales que visitasen la ciudad, sede de gran importancia militar durante el franquismo

 Ferrol nos anos 50 aínda se estaba habituando á recente reforma do goberno, tomada no ano 1945, de nacionalizar tódalas dársenas e estaleiros baixo o nome de Bazán, pilar básico de sustentación desta cidade.

Exacto, aquí está o gran cambio, o gran feito, o que todos esperabades. No año 1964 é cando se coloca a estatua de Franco como poderedes ver na imaxe.

Isto nace como obsequio da cidade ao dictador, a idea surxiu para expresar a admiración como cidade natal, os promotores de tal proxecto foron os encargados do Casino e ao estar relacionado coa élite da cidade, pronto se extendeu a iniciativa, que finalmento foi apoiada por todos.
O escultor, Federico Coullat-Valera, inspírase nun paseo que fixo o Xeneralísimo montado en caballo en Madrid para revisar as tropas no desfile da Victoria.
Sen embargo o fervor ferrolano e as súas boas intencións, non fixeron mella no Caudillo, xa que se negou a inaugurala por su fealdad e desmesura.

A situación de España  nesta etapa do franquismo, polo tanto tamén Ferrol, é de unha lixeiro pero efectivo crecemento económico, déixase atrás a etapa autárquica, era un pais industrializado, pero non desenvolvido, respecto ao campo, no resto de España disminuiu a emigración, pero en Galicia mantíñase alta.
A progresiva liberalización política posibilitou a aparición dunha cultura ao marxen e oposta ao réxime, emitiuse unha nova lei de prensa, o movemento cultural e artístico aumentou, aínda que sempre co risco da represión política que pese a todo, seguía vixente.

É nas portas da morte de Franco, na palpable e inminente transición cando os sectores da poboación antes duramente reprimidos empezan a atreverse por exemplo a secudar manifestacións e protestas, non sen temor nin perigo, como pode ser o caso da que tivo lugar en Ferrol en marzo de 1972, xa tratada nunha entrada antiga.

Esta movilización naceu como reivindicación dun novo convenio colectivo de Bazán, os altercados levaron á morte de dous homes e á detención de numerosos participantes da folga.
Houbo grandes concentracións na plaza de España porque a estatua ecuestre representaba a represión, iso polo que dous homes xa non vivían.

Manifestación ás portas do barrio Recimil

Finalmente o dictador morre no 1975, con ese "Españoles, Franco ha muerto", ábrese camiño hacia a democracia e con iso móstranse xa abertamente todos as tendencias de esquerda, sindicalización e unha explosión de tendencias antes reprimidas.

Non había franquismo, pero Franco "seguía en Ferrol" , mirando dende a súa estatua, foi testigo das bombas colocadas polo Exército Guerrilheiro do Povo Galego Ceive, grupo terrorista operativo dende o ano 1987 ata o 1991, que pretendía a independencia de Galicia.
¿Porqué a colocación das bombas aquí? 
Como resposta pola detención duns membros do Exército Guerrilheiro en Pontevedra executores dun coche bomba, simbolizando a destrucción definitiva dos restos de aquel réxime opresor de Galicia, vetando a súa independencia e estatutos.

Un dos afectados pola bomba conta: "La estatua intacta, pero nuestros cristales de casa, rotos... Fue en mitad de la noche, se oyó una terrible explosión pero no entendíamos nada, qué era lo que estaba pasando".


Aparte das reivindicacións políticas a estatua tamén foi obxecto das revoltas sociais como pode ser a loita dos dereitos homosexuais. As consecuencias foron que Franco terminou tinguido de rosa no día do orgullo gay. Estou segura de que non lle sentaría del todo mal.

Comeza a loita, as idas e venidas, a vergoña de moitos ferrolanos, nostálxicos, paseantes que miraban de soslaio as continuas obras, pero comecemos polo principio.

No ano 2002 retírase a estatua como ordenanza do alcalde Xaime Bello do BNG, para unha futura remodelación da plaza. Aunque en realidade fora para evitar altercados como foco problemático.







Esta iniciativa viría seguida de numerosas reformas que facían máis e máis dano nos corazóns , sobretodo maiores, dos cidadáns. A historia interminable, a historia de nunca acabar.

As obras iniciáronse no 2002, pasaron 4 alcaldías, e hoxe no 2013 foi aínda cando se poden dar por finalizadas (?)... Qué hai todo o espacio baldeiro que hay no subterráneo? Sí, fíxose un aparacadoiro, pero e as antiestéticas vallas de madeira que están na praza intentando cubrir os espacios desaproveitados, que pretendne facer con elas? Invertíronse 18 millón de euros, con dúa remodelacións, primeiro ésta:

E logo a que parece ser definitiva:

Sí, moitas persoas dinme: "Ti non recordas a praza de España, qué pena", perdoen señores, pero sí, a recordo, recordo o "desterro" da estatua, claro está no tiña nin idea de o porqué, tamén recordo o destrozo que sufre calquer espacio cando vai ser reformado, é dicir, o levantamento de xardíns e estradas. A dicir verdade non consigo rememorar máis, pero o vivía como algo anecdótico.
O tráxico para min, foi ver anos tras anos os obreiros día tras día, pero que eu nin atisbaba en como iba a acabar a cousa.
Bueno parace que por fin se pode inaugurar (foto 1), pero a decepción non foi pequena cando me encontro que o mobiliario urbano está oxidado, todo era terriblemente frío, marmóreo e desolador.
Había unha fonte xigante no medio e medio, o cál era o único sitio (para min) un pouco agradable, de feito subiamos alí porque as vistas da carretera de Castilla de noite, con todas as luces encendidas era magnífica.
De repente, volven os obreiros e destrúen outra vez o logrado (e invertido), tiñen entre manos un noco proxecto, do que gozamos hoxe en día, que polo que se ve, e sen indicios dunha nova reforma, é o definitivo.

Sendo sincera e non melodramática, creo que hai que mirar as cousas dunha nova perspectiva.
O feito de que quitaran a estatua de Franco non tiña porqué vir acompañada de tal reforma.
Os motivos polos que se fixo parécenme bos: Ferrol carecía dun espacio amplo e diáfano, onde podan estar todos os cidadáns; parque para nenos, zona de moito tránsito que conecta o centro e os ensanches, e ademáis territorio bancario, coa sede da Xunta e estudiantil, conectando co campus de Esteiro, biblioteca municipal, etc. ; polo tanto a opción de facela peatonal non estaba mal, sen embargo entorpecéronse os accesos á cidade, ademáis en cuestións estéticas non é tan gloriosa e colosal coma antes.
Outro erro, é o diseño, non encaixa co estilo de Ferrol, foi un intento de modernización, nunha cidade que non é moderna. Creo simplemente que non se atendeu e coñeceu ben o enfoque, estilo e desexos ferroláns. Non foi tanto un erro o desmantelamento da antiga praza, como o deseño da nova praza.

E todo isto, para rematar, e como comezaba a entrada, a ollos do edificio Hollywood, non me digades que non sería interesante ver a cámara rápida tódolos procesos e reformas: dende os inicios da construcción urbanística, a colocación da estatua coa entrada dun novo réxime que aguntaría décadas,coas súas protestas como o movemento do 72, a chegada da democracia e a apertura dos novas tendencias, algunhas terroristas, (colocación da bomba por parte do Exército Gherrilheiro) e algunha sociais (pintura rosa no día do orgullo gay), o estreno dun novo milenio co cál despediuse o eterno monumento ecuestre, e a odisea das reformas pouco convincentes.

Vedes como se escolledes un edificio calquera vos pode contar mil e unha historias?

O tempo non pasa en balde

É curioso, que con elementos da nosa vida cotiá se conte tamén a Historia. Por exemplo agora mesmo, esa camiseta que levas posta, a televisión que estás vendo, os programas, o tipo de humor, as noticias, incluso a paisaxe que miras, nuns anos terán valor histórico, serán contados a xeracións futuras, o estilo de vida.
Por iso, eu escollo un elemento do máis común: os coches, sí, a través deles pretendo contar a súa historia interna, é dicir, a miña historia, a da miña familia; e a historia exterior, é dicir, qué pasaba en España, en Galicia, mentres meus pais e gran parte de españois circulaban con ese coche nos anos 70, 80, 90... Etc.


 MINI (anos 1973-1976):  a historia comeza cando un mozo decide ir á festa da Concha porque sorteaban un coche, un mini. Cánto o deseaba. A sorte quixo que o seu boleto saíse gañador, sen embargo tamén se levaría a unha moza, a miña nai, xa que lle parecía que era un rapaz "moi xeitoso". En pouco tempo casarían e o mini seguiría con eles. 
Mentres tanto entre festas na Concha con voda incluída, en España se cociñaba un proceso ben coñecido por todos: a transición.
Facíanse patentes a incompetencia tanto física como mental de Franco, acusado de párkinson.
A comezos do ano 1975 a súa salud se complica, falecendo o 20 de novembro.
Inmediatamente se proclama a Juan Carlos como rei.
Pero e en Galicia? Qué pasa? Dáse o avance democrático en toda España, pero aquí retómanse asuntos aparcados dende a guerra civil. Resucítase o galeguismo. Créanse partidos: Unión Democrática e Izquierda Democrática, que formarían o Partido Popular Gallego, UCD, Partido Gallego Independiente.
Estos avances políticos tamén se plasmaron na promulgación de decretos a favor da lingua, un pulo á literatura, vólvese a publicar en galego.

Simca 1200 (anos 1976- 1985):  Miña nai imponse, está farta de que gran parte dos seus soldos se gasten en recambios e pezas importadas para o mini debido ao fanatismo do mei pai. Lle obriga a vendelo. Compran o simca 1200 no ano 76.
Ano moi recente despois da morte de Franco, séguese co proceso de transición, e co proceso galeguista. 
No año 1976 alíanse as forzas de izquerdas galeguistas: el Consejo de Fuerzas Polñiticas Galegas, formado por UPG, el PSG, el PGSD, los carlistas y el Movimiento Comunista de Galicia. Pilar importante e que sigue vixente nos noso días é a creación do Bloque Nacionalista Galego no ano 1978.
Tamén no 1978, ten cabida a Constitución española, recollendo os novos fundamentos dunha etapa democrática. A repercusión para Galicia é que que se acepta un proxecto de autonomía, recóllese o dereito de utilización do galego en coexistencia co castelán.
É no ano 1981 cando por fin se acepta o Estatuto de Autonomía, coa previa reunion da Asamblea de Parlamentarios gallegos constituída por partes dos partidos anteriormente citados e creados a raíz do fin do franquismo.
Tamén é no 1981 cando se pronuncias as coñecidas palabras de Fernando Tejero no seu 23-F: "Que se sienten coño". Peligro dunha novata demoracia.
Todo moi político, moi factual, moi en sí, sen embargo eu creo que o despertar do aletargamiento, está no terrible movemento cultural, do que sairían inspiracións modernizadoras: a movida viguesa. Ao mesmo tempo, en na capital, prodúcese a movida madrileña, con Alaska e os seus pegamoides, a Antonio Vega aínda vivo xunto con Nach Pop, Radio Futura, Los secretos, etc, etc, etc...
Pero e os galegos? Que escoitaban? O fenómeno iníciase no ano 1977... 78 , aproximadamente, como resposta a un certo escepticismo, con crises económicas, cun vacío cultural a punto de explosionar.
Grupos como Aerolíneas Federales, Golpes Bajos, o archicoñecido Siniestro Total...
Ford Fiesta 1985- 1993: e de repente a familia había crecido, con tres nenos, meus pais deciden apretarse o cinto e comprar un coche novo. Apostan por un modelo "novedoso", deixando de lado o Simca.
Podemos ver xa unha cadena nas nosas televisións de temática e lingua galega, nace Luar (xa).
O galeguismo segue patente co crecimiento de escaños no Parlamento: Coalición Galega consegue 11, sen embargo fronte ó Bloque Nacionalista Galego, que escala posicións da manos de Beiras, encontrarase en retroceso.
A crise bancaria anteriormente vivida tendo como características o aumento de morsidad, o aumento de interés nos depósitos e polo tanto unha menor sovencia dos bancos e caixas, é agora a medidados dos 80 entrando xa na década dos 90, cando comeza a repuntar a economía.
Ano 1990, é elixido presidente de Galcia, con isto inaugurará unha continua presenza neste cargo ata o 2002, 12 anos no poder.
Una mancha en la historia de Galicia, se da durante estos años: Operación Nécora, la mayor redada del narcotráfico de Galicia y posiblemnte de España.
Fue un proceso en cadena que comenzó con la detención de "El Bongo" por la posesión de 4 toneladas de cocaína. Otros descubriemientos como un barco pirata procedente de Colombia, averigüando que los cárteles colombianos de droga tenía como destino Galicia, también muchos importantes empresarios que blanqueaban su dinero a través de sus empresas. El juez al cargo de esta operación, fue Baltasar Garzón.

Fiat 600 (ano 1980):  Debido a que meu pai precisaba dun coche para ir traballar e miña nai de outro, ademáis de para levar os nenos á escola, decidiron comprar un 600 de segunda man, modelo por antonomasia de toda unha época que tantas familias tiveron, símbolo da prosperidade máis prematura tra-la transición.
A historia deste coche foi ben curta: estreouno a miña nai para ir á praia cos meus irmáns, pero a sorte quixo que se quedase afundido nun areal. Aínda que o coche estaba intacto, por antollo da miña nai, o coche non voltou a casa.

Ford Escort (anos 1993- 2002):  coche que revelou ao ford fiesta, ou "forito" como lle chamaba meu pai. Coche escollido con auténtica devoción polas miñas irmáns.
Rapaces, comeza a emiterse o Xabarín Club, e nacemos nós, polo tanto unha boa década sen duda.
Inaugúrase o milenio, podería contar algo dende a miña memoria pero aínda me costa.
Por exemplo o Nunca Máis, coa pegatina que sempre tiña no seu maletín o meu profesor de galego, ir á praia e ao voltar, xa como rutina, mirar os pés a ver si esta vez pisara chapapote.
Durante estos años fueron promulgadas numerosas leyes de recalificación del suelo y de costas, por lo que contaba mi abuela, a ellos les perjudicara mucho.

Peugeot 205 (ano 2002): as miñas irmás vánse a estudar a Santiago, sácanse o carnet, ergo, novo coche. Acórdome que vivía con gran ilusión iso de "coche novo", e non foi pequena a miña decepción ao ver este peugeot de segunda man, parecíame vello e horrible, pero bueno, a parte boa era que me levaban a onde eu quería, non como os meus pais... 
Pero era visto, pouco durou con vida en mans de tres rapazas novatas. No desgüace é onde acabou.

Seat Córdoba (anos 2002-2013): como único comentario direi, que odio este coche.
Que vos vou contar que non sepades? É nosa pura realidade, e o que nós xa coñecemos.

Show Jalisia

Moitas veces utilízase a tradición e costumes galegas para facer cultura galega. Pero esa mezcla, non sempre é boa, e non sempre retrata a realidade. 

A televisión quizáis sexa o medio de comunicación máis accesible e masivo, chega a públicos de tódalas idades e condicións, por igual, e por iso tamén, é perigosa, o seu contido é o perigo.

Un fenómeno, que non sei se reparastes nel, é o da televisión de Galicia. Ata fai pouco era o único canle autonómico, agora coa aparición de novos competidores pola audencia como V televisión, non monopoliza un só canle o público galego. De todas formas, a televisión de Galicia segue a ser a maioritaria, e é por iso é pola que eu a escollo como gran difusor de cultura e ideas que inciden en nós, condicionándonos, aínda que soe un tanto exaxerado.

Pois ben, lóxicamente a temática predominante é de índole galega, tanto sexa pola lingua, costumes, series e emisión de películas de productoras e actores galegos, etc. , polo de agora nada raro nin alarmante... O que a min, me enfurece, me cabrea, me entristece e non remato de entender, é a proliferación de formatos, case sempre cómicos, carentes de inxenio, vacíos, chistes ocos, risas enlatadas, e que aínda por riba, logran encaixar e aferrarse no público tendo éxito. 

A programación ideal reside na variedade, é difícil que unha canle non se dirixa máis hacia un tipo de público, pero neste caso parece que por ser galegos non nos podemos rir de algo que non esté relacionado co sacho, as señoras cargantes e, na miña opinión, moitas veces retratadas de forma insultante e que non encaixan para nada coa realidade. Os protagonistas son sempre pouco avispados, e axilidade mental é inexistente, o que se supón que era o chiste xa se intúe dende o principio da escea. Programas humorísticos que polo medio aparecen concursos sen ningún tipo de fundamento, de vergoña allea. Crean repulsión, atontan.

Debo dicir na súa defensa, que sí teñen momentos de gracia esporádica, de xestos típicamente galegos e característicos das nosas xentes, pero por favor, tamén sabemos rir ou chorar de temas que non sexan tópicos, que parece que en vez de imitarnos eles a nós, os imitamos nós a eles.

O que a min me fai chorar e lamentarme, é do contaxio vírico e infeccioso que sufre a televisión de Galicia con este tipo de formatos. Basta.

Pola contra, baixo o seu cuño están series de gran éxito, serias, que incluso foron copiadas para outras cadeas, e que conseguiron marcar un antes e un despois no público galego, acudindo relixiosamente á súa cita co televisor os días que se emitían. É o caso de Mareas Vivas, que eu a recordo vagamente, pero na miña casa era seguida con devoción, en parte supoño pola vinculacion co mar e o mundo pesqueiro xa que meu avó era percebelleiro, e en certo modo, con situacións da serie coas que se sentían identificados. Esta serie aínda retumba na memoria (non tan pasada) de moita xente. Tamén era verdade que era unha fórmula que fácilmente anticipaba o éxito.

Outra das series "serias" e "respetables", xoia da coroa, é o incombustible Libro de familia: recordos, época, historia, cadro costumista, nostálxico e acolledor...  A Galicia do pasado, esa que tanto gusta e incluso esta apegada a nós como imaxe presente.

Sen duda Padre Casares, sabédelo, fenómeno que encandilou a cadeas de televisión de Andalucía e Murcia. A sorna coa que enmarcan a un pobo que podía ser un escollido ao azar de calquera sitio de Galicia, que se correspondería co parodiado na serie. Rodado aquí preto, en Redes, sinxelo e agradable de ver. Aposto a que se algún de vós vivides no ámbito máis rural, ou ás veces de visita á casa dos avós, vivichedes e sentichedes as señoras e señores de pobo, pero non esas "señoras e señores de pobo" que se parodian nos programas carentes de humor e case burlóns anteriomente citados, senón que éstes son os de verdade, son, son as xentes galegas, as señoras da misa en amistade co párroco, disputas veciñais, cómicas pero non disparatadas, senón verosímiles.

Por último a afamada Matalobos, cunha temática máis escura e menos entrañable, más de Rías Baixas que de Rias Altas, aínda que teño que confesar que creo que cae nun tema fácil, e obvio, do que se pode sacar moito xugo: o narcotráfico. Sen embargo o enfoque é rigoroso, algo telenovelesco nalgunhas tramas, pero non en exceso, para non crear risa en nós ante a irrealidade e a posibilidade de que se lle fosen das mans o asunto policíaco.

Resultado deste cóctel molotóv é este vídeo, resumo a base de imaxes da traxectoria máis recente dunha canle de televisión para un público determinado.

Permitinme o luxo de engadir o Xabarín Club, non como programa detestable ou como programa honorable, senón como programa "retrato" da nosa infancia, toda unha xeración.

Refuxios do arte

Agora máis que nunca, tendemos a pensar que está a ser a época máis artística, porque todo o mundo coñece a alguén que se adique á pintura, ou a súa paixón sexa o fotografía, ou xa teña algúns conatos de maquetas dun albúm musical, proxecto dun corto, etc... etc.. etc. "Arte" parece que se transformou nun novo concepto, non se fundamenta só nos mesmos pilares que dende hai moitos anos o forman, senón que torna case a un concepto máis abstracto e menos definible, ou polo menos iso é o que eu creo e veo.

Sen embargo hai unha cousa que non cambia: o arte é inherente ao ser humano, é necesario, se necesita crear con beleza, a beleza se require. Quizáis por iso, nas épocas escuras, de sufrimento e represión, cócense novos conceptos, e despois explota, explota en diferentes correntes, sensacións e modas.

Durante un período de tempo pode parecer que hai calma, hai sosego, incluso que hai certo estancamento de innovación, de sorpresa; pero eu non o penso así, senón que estase a pensar, a escachar a cabeza ata dar co estilo que defina o presente, que recolla un pensamento... E iso, paréceme tanto ou máis difícil que dar con un avance tecnolóxico ou científico.

Hai, uns días Manolo, na clase, comparaba a movida viguesa co presente, e comparaba tamén á xuventude, que non tiña inquietudes, que non creaba, que non inxeniaba. Non podo estar máis en desacordo, é máis, nese momento teño que recoñecer que incluso me molestou.

Témolo difícil e fácil á vez: a nosa cantidade de medios e facilidade para chegar a eles é increíble, case calquera pode chegar a ser "algo", pero ao mesmo tempo esa "facilidade" se transforma na "impureza" nas artes, hai moito e de pouca calidade, é triste ver o vacío que está todo de sentimento, innóvase, en medios e en conceptos, pero non no contido, en realidade é todo unha repetición do anterior, pero con lixeiras modificacións máis contemporáneas, máis abstractas, máis surrealistas, que é o que gusta, non entender. ¿Non sí? Ésta é a nosa dificultade: romper con todo, crear a partires da nada, olvidar todo o antes feito, todos os estilos, e empezar de cero. Somos unha xuventude saturada, nada nos sorprende, somos exigentes, e iso Manolo, é o que estamos a facer, porque non todas as épocas da Historia son de grandes correntes artísticas, e de grandes mentores e precursores, senón que moitas outras son de romper, co anterior, e idear. Ésta é a nosa dificilisima misión.

Fago agora un stop , nuns anos determinados, nun contexto histórico en concreto, e intento retratar o que podería ser os comezos duns artistas en potencia.

"Os caudais"

Publish at Calameo or read more publications.

Estilo propio

Moitas son as veces que paseamos polo centro de Ferrol, perfectamente cuadriculado. Pisamos a Ilustración, século XVIII, a súa estructura, a mente cuadriculada e pulo armamentístico que suporía a constitución dun elemento característico da nosa cidade: estaleiros, o parque de Herrerías e demáis dependencias. Esta faceta de Ferrol está xa máis que coñecida, estudada ata a saciedade nos nosos libros de Historia. 
Sen embargo por esta vez, invítovos a deixar de lado esas historias,e a  respirar o Modernismo que inunda as nosas calles, tristemente pasando inperceptible ante os nosos ollos. Tan só hai que alzar a vista un pouco e descubriredes un novo universo cheo de combinacións de cores pasteis e brancos, xogando coas formas curvadas, adornos e incluso algúns detalles pintorescos como esculturas de caras, grandes ventanais, luminosidade que se abre paradóxicamente a esas rúas que nun primer momento parecen grises e graníticas.
O culpable en gran parte de este fenómeno foi un señor chamado Rodolfo Ucha, figura importante en arquitectura que realmente se descoñece moito. Sabemos que da nome a un centro educativo e pouco menos. Ideou edificios, que a min polo menos, sempre me chamaron a atención do bonito e ao mesmo o extraño da súa apariencia, pero que nunca me molestei en averiguar a súa procedencia, nin historia. Agora paradóxicamente, cando decidín facer esta entrada sobre Rodolfo Ucha, que realmente o vía como unha figura algo aburrida ou con pouca "chicha", resulta que eses edificios que sempre me chaman a atención, son parte da súa traxectoria. Con este descubrimento, descubrín (valga a redundancia) dúas tristes ou bonitas cousas, non o teño claro: o arte está moi, moi preto de nós, cada instante respiramos arte; e que o descoñecemos, e polo tanto case sempre, como consecuencia de esa ignorancia o infravaloramos.
Presento agora a moi grandes rasgos a Rodolfo Ucha Piñeiro: (foto)
En realidade é de orixe vigués, pero se traslada a Ferrol a unha temprana idade.
A súa traxectoria a comezará na Escola de Artes e Oficios de Ferrol, pero acabará cursando Arquitectura en Santiago, e posteriormente de Madrid.
Xa acabada a carreira e intentando asegurarse un bon sitio e reputación en Madrid, establece amistade con Canalejas, como ben sabedes, de orixe ferrolán.
En 1908, alentado por éste último, preséntase á praza de Arquitecto Municipal de Ferrol, chegando a súa influenza ata máis alá de Coruña, xa que era o único arquitecto desta zona.
A seu cargo durou ata 1936, que o deixaría por elección propia.



Temos polo tanto case a totalidade de obras durante estes anos, baixo a súa autoría. Ferrol está tingida das súas huellas, creando case un estilo único imperante durante 30 anos, que evidentemente e inevitablemente, marcaría un antes e un despois na nosa cidade, otorgándolle un estilo propio, que seguirían imitando os posteriores artistas e arquitectos.
Buscando información sobre as obras feitas, encontrei un montón de nomes inservibles para min (e para vós) porque descoñecía onde se ubicaban. así que decidín facelo á inversa: vos presento as fotos que fun sacando, a ver se recoñecedes qué edificio é, ou onde está ubicado. Exame persoal.

Sen embargo as seguintes imaxes non son de Rodolfo Ucha, pero sí que teñen moito que ver: fachadas actuais con reminiscencias do Modernismo, restauradas ou readaptadas, edificios que me parecen de gran beleza que forman parte do meu denominado "estilo propio". Isto é, a arquitectura das rúas ferroláns.

 

                                

                                                   

 

Un bó resumo: http://www.galiciaparaelmundo.com/blog/?page_id=51&recurso_id=4311


Veña, agora xa sabedes como hai que pasear polas calles a partires de agora: mirando un pouco máis cara arriba.